قبور منافقان (قرآن)نَفَق، ايجاد سوراخى در زمین است كه راه رهايى داشته باشد -همانند سوراخ موش- پايان يافتن و از بين رفتن. نفاق عبارت است از داخل شدن در شرع و دین از راهى و خروج از آن از راه ديگر، اظهار اسلام با اهل آن و مخفى كردن غير اسلام در درون، ظاهر و باطن متفاوت داشتن، دورویی، ریاکاری. [۴]
فرهنگ بزرگ سخن، ج ۸، ص ۷۸۸۲، «نفاق».
نفاق هم در ایمان است، هم طاعات، هم معاشرت با مردم. نفاق اعمّ از ریا است. در این مقاله آیات مرتبط با قبور منافقان معرفی می‌شوند.۱ - نهی از زیارت قبر منافقانمنع شدن پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله از حضور بر قبر منافقان و دعا و استغفار برای آنان: يا أَيُّهَا النَّبِيُّ جاهِدِ الْكُفَّارَ وَ الْمُنافِقِينَ ... وَ لا تُصَلِ عَلى أَحَدٍ مِنْهُمْ ماتَ أَبَداً وَ لا تَقُمْ عَلى قَبْرِهِ .... اى پيامبر! با كافران و منافقان جهاد كن، و بر آنها سخت‌گير، جايگاهشان جهنم است و چه بد سرنوشتى دارند. بر هيچيك از آنها كه بميرد نماز نخوان، و بر كنار قبرش (براى دعا و طلب آمرزش) نايست چرا كه آنها به خدا و رسولش کافر شدند، و در حالى كه فاسق بودند از دنیا رفتند. پس از آنكه منافقان با تخلف صريح از شركت در ميدان جهاد پرده‌ها را دريدند و كارشان بر ملا شد، خداوند به پيامبرش دستور مى‌دهد روش صريحتر و محكمترى در برابر آنها اتخاذ كند تا براى هميشه فكر نفاق و منافق‌گرى از مغزهاى ديگران برچيده شود، و منافقان نيز بدانند در جامعه اسلامی محلى براى آنها وجود نخواهد داشت. لذا مى‌فرمايد:" بر هيچيك از آنها (منافقان) كه از دنيا مى‌روند نماز مگزار"! (وَ لا تُصَلِّ عَلى أَحَدٍ مِنْهُمْ ماتَ أَبَداً). " و هيچگاه در كنار قبر او براى طلب آمرزش و استغفار نايست" (وَ لا تَقُمْ عَلى قَبْرِهِ). در حقيقت اين يك نوع مبارزه منفى، و در عين حال مؤثر، در برابر گروه منافقان است، زيرا به جهاتى كه در گذشته گفتيم، پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله نمى‌توانست رسما دستور قتل آنها و پاكسازى محيط جامعه اسلامى را از اين طريق صادر كند، ولى مبارزات منفى به حد كافى در بى اعتبار ساختن آنان، و انزوا و طردشان از جامعه اسلامى، اثر مى‌گذارد. زيرا مى‌دانيم يك فرد مؤمن راستين، هم در حال حیات و هم پس از مرگ محترم است، به همين دليل در برنامه‌هاى اسلامى دستور غسل و کفن و نماز و دفن او داده شده است كه با احترام هر چه بيشتر، با تشريفات خاصى، او را به خاك بسپارند، و حتى پس از دفن در كنار قبر او بيايند و براى گناهان و لغزشهاى احتمالى او از خداوند طلب بخشش كنند. عدم انجام اين مراسم در باره يك فرد به معنى طرد او از جامعه اسلامى است، و اگر اين طرد كننده، شخص پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله بوده باشد، ضربه‌اى سخت و سنگين به حيثيت چنين فرد مطرودى وارد خواهد آمد، در حقيقت اين يك برنامه مبارزه حساب شده در برابر گروه منافقان در آن زمان بود كه امروز هم مسلمانان بايد از روشهاى مشابه آن استفاده كنند. يعنى ما دام كه افراد اظهار اسلام مى‌كنند و به ظواهر اسلام پاى بندند بايد معامله يك مسلمان با آنها كرد هر چند باطنشان طور ديگرى باشد ولى اگر پرده‌ها را دريدند و نفاق خود را ظاهر كردند بايد با آنها همانند بيگانگان از اسلام رفتار نمود. ۲ - علت نهی از زیارت قبور منافقان۲.۱ - کفر منافقانکفر منافقان به خداوند، عامل نهى پروردگار، از زیارت قبور آنان: يا أَيُّهَا النَّبِيُّ جاهِدِ الْكُفَّارَ وَ الْمُنافِقِينَ ... وَ لا تُصَلِّ عَلى أَحَدٍ مِنْهُمْ ماتَ أَبَداً وَ لا تَقُمْ عَلى قَبْرِهِ إِنَّهُمْ كَفَرُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ .... ۲.۲ - فسق منافقانفسق منافقان، عامل نهى خداوند، از زيارت قبور آنان: يا أَيُّهَا النَّبِيُّ جاهِدِ الْكُفَّارَ وَ الْمُنافِقِينَ ... وَ لا تُصَلِّ عَلى أَحَدٍ مِنْهُمْ ماتَ أَبَداً وَ لا تَقُمْ عَلى قَبْرِهِ إِنَّهُمْ ... وَ ماتُوا وَ هُمْ فاسِقُونَ .... ۳ - پانویس۴ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳۱، ص۱۷۷، برگرفته از مقاله «قبور منافقان». رده‌های این صفحه : موضوعات قرآنی | نفاق
|